Royal Enfield Bullet - ima li ko stariji

[wulfy 207 Napisano Avgust 24, 2011]

Royal Small Arms Factory (RSAF) je britanska kompanija za proizvodnju oružija osnovana 1816 godine (taj ,,oružani’’ dio je prestao sa radom 1988 godine) u Velikoj Britaniji u mjestu zvanom Enfield. U okviru te kompanije 1893 godine stvara se dio koji se naziva Enfield Manufacturing Company Ltd zadužen za proizvodnju bicikla. Već 1899 godine na biciklistički ram ugrađuju Minerva motore te iz fabrike izlaze i prvi motocikli. Godine 1911 u imenu dodaju naziv Royal te se od tada motocikli nazivaju Royal Enfield (Kraljevski Enfield). Mjenjaju ime jer misle da je zgodno zbog masovnije prodaje motocikala u Kraljevini Britaniji, kao i u Carskoj Rusiji, te da će se vojne i policijske snage na motociklima sa tim imenom lakše poistoveti sa tim da su u službi kralja/cara. Pomenimo i to da je zbog velike proizvodnje naoružanja kratica za Royala Enfield motocikle bila: ,,napravljeni kao puška, brzi kao metak (Made like a gun, goes like a bullet). Iz ovog ugla posmatrano bilo je samo pitanje vremena kada će neki njihov proizvod da ponese ime ,,metak’’ (Bullet).

 

Godine 1931 prestavljen je četvorotaktni jednocilidrični motor sa četri ventila po cilindru u verzijama od 350 i 500 ccm. Tokom 1933 godine prestavljena je i verzija sa 250 ccm. Taj prvi Bullet je bio drugačiji od ovoga kojeg znamo danas. Osim motora razlikovao se i u konstrukciji rama. Za to vrjeme nazad nije bilo vješanja, već su odobnost obezbjeđivale opruge na sjedištu. Poslije određenog uspjeha na takmičenjima, Bullet 350 kupuje britanska vojska (količina od 3.000 komada za potrebe drugog svjetskog rata). Godine 1939 slijedi redizajn modela koji se uglavnom odnosio na kozmetičke izmjene.

 

Royal Enfield Bullet 500 iz 1935 godine

 

 

Najveće izmjene slijede poslije drugog svjetskog rata, tačnije 1949 godine. Promjene su uvjetovane time da to postane moderan motocikl koji bi bio vrlo moderan jedan duži period (i to je motocikl kojeg danas znamo). Tako je motor dobio aluminijsku glavu i višu kompresiju, te više nije nakrivljen prema naprjed već je postavljen vertikalno. Ram je bio u potpunosti nov (kako bi prihvatio drugačiju poziciju motora), te je zadnji točak dobio vješanje, dok se na prednjem kraju našla teleskopska vilica. Mjenjač je ostao isti sa četri stepena prenosa sa jedinstvenim sistemom ubacivanja u ,,neutral’’. Naime iz bilo koje brzine se moglo ubaciti u neutral. U okviru prednje svjetlosne grupe smješten je brzinomjer i ampermetar. Prije puštanja u prodaju trebalo se potvrditi da je Bullet 350 moćna mašina pa su 1948 godine sa dva prototipa učestvovali International Six Days Trial gdje vozači na oba motocikla osvajaju zlato. I poslije početka serijske proizvodnje ovaj motocikl je učestvovao na trkama pa tako 1952 godine Johhny Brittain pobjeđuje na trci Scottish Six Days Trial, te 1953 godine pobjeđuje na International Six Days Trial pritom ne gubeći niti jedan poen. Te 1953 godine prestavljena je i verzija sa većom radnom zapreminom (499 ccm).

 

Royal Enfield Bullet 350 iz 1949 godine

 

Royal Enfield Bullet 350 iz 1949 godine

 

Royal Enfield Bullet 500 iz 1951 godine

 

Royal Enfield Bullet 350 iz 1953 godine, položaj mjenjača i kurble

 

 

No, vratimo se malo unatrag. Indijska vojska je bila zainteresovana za Bullet jer su ocjenili da je to idealan motocikl za patroliranje graničnim područijima. Prvr godine je isporučeno 800 motocikla, a kako je potražnja bila velika 1955 godine u Indiji u mjestu Madras (danas se taj grad zove Čenaj) pravi se fabrika Enfield India. Iz fabrike Royal Enfield se u djelovima šalje motocikl Bullet 350 koji se potom u fabrici Enfield India sastavlja. Te 1955 godine nije bilo promjena u dizajnu, a u fabrici Enfield India sastavljeno je oko 20.000 modela Bullet 350.

 

 

Royal Enfield 350 (iz Velike Britanije) i Enfield Bullet 350 (iz Indije) kratko su su bili indentični. Promjene nisu bile interesatne za indijsku vojsku (koja je bila glavni kupac) te nastavljaju sa proizvodnjom istog motocikla. Zato se britanski Bullet mjenjao. Krenimo redom. Royal Enfield Bullet 350 Works Replica ponuđena je 1956 godine i prestavljala je enduro verziju. Iste 1956 godine prestavljen je Royal Enfield Bullet 350 Cliper, osiromeašena verzija sa najosnovnijom opremom. 1958 godine prestavljen je Royal Enfield Bullet Airflow. Airflow je bio model ispred svog vremena sa zaštitom od vremenskin neprilika (aerodinamični oklop napravljen od fiberglasa) kao i sa serijskim bočnim koferima. Govorimo o prvom putnom motociklu u obliku kakvom ih danas poznajemo? Rekao bih (Ok, prije je bio Vincent-HRD, ali sa litrom zapremine pripadao je nekoj drugoj višoj klasi). Izmjene u odnosu na obični Bullet, pored rečenih, odnosile su ne drugačiji izduv, drugačija sjedište, bogatiji instrumenti, drugačiji rezervoar i drugačiji upravljač. Promjene su nastavljene pa Bullet dobija alternatorsko punjenje (umjesto dinamom). Ipak, na britanskom tlu šezdesetih dešavaju se promjene (o njima neki drugi put). To je značilo da se 1961 godine prekida sa proizvodnjom modela Bullet 500. Sledeće 1962 godine Royala Enfield je prodat, no Bullet 350 se proizvodi do 1967 godine kada se i zatvara fabrika. Ime Royal Enfield se gasi 1970 godine. To bi trebalo da prestavlja kraj jedne velike fabrike, i kraj modela Bullet. Ipak, iako je Royal Enfield prestao da postoji Bullet je nastavio da živi. Kako? Pođimo na drugi kontinent gdje se sastavlja Bullet 350 od djelova koje je slala fabrika Royal Enfield. Pođimo u Enfield India.

 

Royal Enfield Bullet Airflow iz 1959 godine

 

Royala Enfield Bulet Airflow u službi policije tokom šezdesetihh

 

Royal Enfield Bullet 500 iz 1960 godine

 

 

U ovoj priči smo napustili fabriku Enfield India 1955 godine kada je i počela sa radom. Zato, sada se osvrnimo na to šta se ovdje dešavalo dok je u fabrici Royal Enfield modernizovan Bullet. Zapravo, nije se ništa dešavalo, osim sam način proizvodnje motocikla. Tako je 1957 godine od fabrike Royal Enfield kupljen alat za proizvodnju Bullet-a, te je do 1962 godine osvojena proizvodnja, tako da je kompletan Enfield Bullet sada dolazio iz Indije. Da, promjenio se i kvalitet izrade koji je sada drastično opao. Ipak, na tržištu (osim vojske, sada ga kupuju i civili) bio je vrlo popularan. Zapravo, na tržištu nije postojala preka poteba za izradom kvalitetnijeg proizvoda jer ni konkurencija nije nudila mnogo bolje, a opet je konkurencije uglavnom bila dvotaktna, dok je Bullet sa sa četvorotaktnom tehnologijom bio ekonimičan. No, otvaranjem tržišta i prestankom interesovanja vojske za model Bullet, Enfield India nije uspjevala da odgovori na prvi način i prodaja je počela konstantno da pada. Povećanju prodaje je trebalo da utiće što je Enfied počeo da izvozi, te se od 1986 godine Enfield Bullet mogao kupiti u Velikoj Britaniji. Ipak, firma je išla ka bankrotu i 1994 godine kupuje ih Eicher Group. Eicher Group sledeće 1995 godine kupuje pravo na ime Royal Enfield, tako da se poslije 1967 ponovo na tržištu može naći motocikl sa imenom Royal Enfield Bullet. No nije izmjenjeno samo ime …

 

 

Promjene su obuhvatile kompletan menađment i proizvodni proces. Bez vojske koja je više nije kupac morali su imali drugačiji pristup prema civilnom sektoru. Krenuli su na značajno podizanje kvaliteta. Tako je ponuđen Royal Enfield Bullet Standard 350 koji je osim kvalitetne izrade nudio klasični ogoljeni stil i mogao je da se kupi u samo crnoj boji. Drugi model je bio Royal Enfield Bullet Electra 350 sa više opreme, hromiranim detaljima i sa većoim izborom boja. Taj model je činio preko polovine svih prodatih Royal Enfielda. Austrijska firma AVL koja je specijalizovana za izradu motora je za potrebe fabrike Royal Enfield počela da izrađuje aluminijske legure za pojedine djelove motora. Model koji umjesto gusanih djeloma ima aluminijske djelove zove se Royal Enfield Bullet Machismo 350. Međutim taj model se slabo prodavao na domaćem, indijskom tržištu, ali je primjena tog motora kasnije nađena u modelu Thunderbird (Royal Enfieldov motocikl u custom stilu). Novost je da je na popisu dodatne opreme za modele Bullet nuđena disk kočnica na prednjem točku (na izvoznim modelima je standard). Bulett je otpočeo novi (kvalitetniji) život. Pomenimo da je zbog sve strožih eko normi u EU (gdje se sada Royal Enfield uvozi) značilo i prestanak proizvodnje modela Bullet Machismo 350 do 2007 godine. Tada je počela proizvodnja limitiranog (500 primjeraka godišnje) modela Royal Enfield Bullet Machismo 500 koji je opremljen koferima i svom potrebnom opremom za putovanje. Uz visoku cjenu i ograničeni broj primjeraka ovo je najređi model. Najveća novina u drogoj polovini devedesetih je nova mjenjačka kutija koja sada ima pet brzina. No osim većeg broja brzina novost je da se sada na toj petobrzinskoj mjenjačkoj kutiji brzine mjenjaju lijevom nogom. Ipak, i pored povećanja stepena prenosa u Indiji veću popularnost ima stara mjenjačka kutija jer indijci nisu navikli da mjenjaju brzine lijevim stopalom. Tako su se na tržištu pojavile paralelno dvije verzije Royal Enfield Bullet Electra 350 4-speed (staromodni mjenjač) i Royal Enfield Bullet Electra 350 5-speed (mjenjanje brzina lijevim stopalom). Ipak, za izvoz išli modeli sa petostepenim mjenjačem. Godine 2007 trebala je da se desi najveća modernizacija, odnosno da se redizajnira motor i mjenjač koji su sada u zajedničkom kućištu (Unit Construction Engines, ili skraćeno UCE). Taj novi motor je podraumjevao i nove djelove od aluminijuma koje i dalje proizvodi austrijska firma AVL. Taj novi motocikl ponio je oznaku Royal Enfield Bullet 350 UCE. No, domaće tržište nije nikako prihvatilo te modernizovane motocikle te se oni uglavnom rade samo za izvoz.

 

Royal Enfield Bullet 500 Machismo

 

Poslije toliko godina Bullet je modernizovan te se od te 2007 godine nudi u najviše verzija do tada: Royal Enfield Bullet Electra Twinspark – sa starijim motorom sa dvije svjećice i petobrzinskim mjenjačem, te uz sitnim modifikacijama; Royal Enfield Bullet 350 UCE – sa gorepomenutim modernizovanim motorom i mjenčem u istom kučištu; Royal Enfield Bullet Classic 350 – model koji je dosta sličan tehnički (npr. četvorobrzinski mjenjač) i dizajneski sa modelom iz 1955 godine; Royal Enfield Bullet Classic 500 - model koji je dosta sličan tehnički i dizajneski sa modelom iz 1955 godine; Royal Enfield Bullet 500 ES – model Cassic 500 sa elektro-starterom; Royal Enfield Bullet 5S – model 500 ES sa petobrzinskom mjenjačkom kutijom đe se brzine mjenjaju lijevim stopalom i Royal Enfield Bullet Electra X – model sa 500 kubika sa modernim motorom i mjenjačem (UCE), te sa modifikovanim ramom

 

Royal Enfield 350 iz 2007 godine

 

Royal Enfield 350 UCE iz 2007 godine

 

Royala Enfield Bullet 5S iz 2007 godine

 

No, začudo, nije se dugo čekalo za sledeći redizajn. Royal Enfield je krajem prošle godine prestavio u potpunosti novu paletu modela za 2011 godinu (ta je paleta uglavnom namjenjena za izvoz). Nju čine Royal Enfield Bullet 350, sada osnovni i ulazni model u ponudi. Pokreće ga jednocilindrični, četvorotaktni, vazdušno hlađeni motor sa dvije svjećice radne zapremine 346 ccm (prečnik cilindra 70 mm, hod klipa 90 mm). Razvije 19,8 KS pri 5.250 o/min i 28 Nm pri 4.000 o/min. Napajanje je i dalje karburatorom zbog čga je i ,,protjeran'' iz mnogih zemalja jer ne može da zadovolji eko norme. Pošto je na svim modeli primjenjena tzv. UCE konstrukcija motora i mjenjača ta kratica se više ne koristi. Napred i nazad su točkovi prečnika 19 coli u kojima se nalaza doboši, zadnji prečnika 153 mm. Iako modernizovan stilski je i dalje prepoznatljiv. Royal Enfield Bullet Electra ima isti jednocilindrični, četvorotaktni, vazdušno hlađeni motor sa dvije svjećice. Napred i nazad su točkovi prečnika 19 coli, ali se naprijed nalazi disk prečnika 280 mm, dok je nazad doboš prečnika 153 mm. Prednji točak ima hod od 130 mm a zadnji od 80 mm. Razlika naspram osnovnog modela osim u disk kočnici je u manjim hromiranim blatobranima, hromiranoj kutiji za alat, izostanku štitnika prednjih štapova i drugačijim šarama na rezervoaru. Royal Enfield Classic 350, nema imena Bullet više u imenu ikao on nudi linije modela iz 1955 godine uz dizajn sjedišta modela iz 1931 godine. Tehnika je u potpunosti ista kao i na gornja dva motocikla. Royal Enfield Classic 500, i ovdje više nema imena Bulet u nazivu, al' prosto kao i manji model pripada ovoj družini. Dakle, stilski se oslanja na manji model, ali ga pogoni veći agregat radne zapremine 499 ccm. Hod klipa je ostao isti od 90 mm, ali se povećao prečnik cilindra i on sada iznosi 84 mm. Tim izmjenama motor može da razvije 27,2 KS pri 5.250 o/min. dok je obrtni moment 41,3 Nm pri 4.000 o/min. Zbog jačeg motora nešto su bolja ubrzanja, dok je maksimalna brzina sada 130 km/h (350 potegne do 120 km/h). Royal Enfield Classic Chrome, osnova mu je gornji model, a kako mu i ime govori ovaj model ima dosta hromiranih detalja. Royal Enfield Bullet 500 je zapravo evolucija postojećeg modela Bullet 350 jer po riječima iz Enfielda kupci su tražili kapacitetniji motor u klasičnim linijama. Ipak, na ovom motocikli čija prodaja počinje u aprilu 2011 godine nema nikakvih tehničkih novotarija. Sam pogonski agregat je već poznat (UCE) jer pogoni gornja dva modela. Osim što se dizajnerski oslanja na Bullet 350 od njega je i nešto tehnički napredniji (disk kočnica na prednjem točku npr.). Kao i obično kod ovakvih motocikala u drugi plan padaju podaci kao što je snaga motora u okvirima od 30 KS, tu je u prvi plan dizajn koji dolazi iz prošlih vremena.

 

Royala Enfield Classic 500 iz 2010 godine http://www.nolimitbikers.com/forum/viewtopic.php?f=18&t=90

 

Royala Enfield Classic 350 za 2011 godinu

 

Royal Enfield Bullet 350 za 2011 godinu

 

Royal Enfield Bullet Electra za 2011 godinu

 

Royala Enfield Bullet 500 http://www.nolimitbikers.com/forum/viewtopic.php?f=18&t=3242

 

Royal Enfield Classic Chrome za 2011 godinu http://www.nolimitbikers.com/forum/viewtopic.php?f=18&t=3243

 

 

Bullet, ima li ko stariji? Teško, još ako koristimo to marketinški kako to rade neke druge kompanije (Triumph Boneville, HD Sportster, Suzuki GSX-R 750, ...) onda je ovo model koji je počeo da se proizvodi 1931 godine (to bi bilo 80 godina :shock: ). No, ajde da budemo realniji jer ti prvo prestavljeni modeli nisu isti kao ovi modeli koje danas vozimo (isto važi i za modele nabrajane u zagradi). Ipak, od modela koji je prestavljen 1949 današnji model se puno ne razlikuje, te možemo da kažemo da se ovaj model proizvodi punih 62 godine. Najveća izmjena je u zajedničkom kućištu motora i mjenjača, no, to nije tolika promjena da bi mogli da govorimo da se radi u novom modelu. Zapravo, od 1949 godine možemo nabrojati tek nekoliko većih (i nešto više manjh) izmjena, koje opet nisu tolike da bi mogi da govorimo o novom modelu. Zbog toga se kaže da kupovinom novog Bulleta kupije se oldtimer koji ima garanciju. Treba li što drugo ljubitejima klasičnog britanskog stila?